woensdag 1 september 2010

KZ Natzweiler-Struthof: Één schilder, één landschap, twee schilderijen

Één landschap - twee schilderijen
Gearresteerd en gevangen genomen, gedeporteerd en vervolgens tewerk gesteld in de groeve van concentratiekamp Natzweiler-Struthof. Doel o.a.: graniet winnen dat nodig was om naar het plan van Albert Speer te bouwen aan Hitler’s Welthaupstadt Germania, de toekomstige hoofdstad van het Derde Rijk als de oorlog eenmaal gewonnen zou zijn. Dat is naar schatting 52.000 mensen, veelal afkomstig uit het verzet in geheel Europa, gebeurd tussen mei 1941 en november 1944.
Het zogenaamde Nacht-und-Nebel kamp was het enige door de nazis gebouwde en gecontroleerde KZ op Frans grondgebied gedurende WO II en was o.a. bedoeld om opgepakte verzetsmensen spoorloos te laten verdwijnen.

Ongeveer 22.000 gevangenen hebben het niet levend kunnen navertellen.
Wie het wel overleefde was de auteur Boris Pahor. Opgepakt op basis van twee krantenartikeltjes in zijn nachtkastje maakte de Sloveen in nog geen anderhalf jaar tijd een gedwongen reis door een vijftal duitse concentratiekampen, waaronder Natzweiler-Struthof. Eind jaren zestig, na een bezoek aan het kamp temidden van toeristen, documenteerde hij zijn herinneringen in het boek “Necropolis” (stad der doden). Hij omschreef zijn gevoelens en herinneringen als “Ik ben een bewoner van dit oord”, daarmee doelend op het feit dat menig verder reizend toerist wellicht al bezig is met de planning voor de volgende dag, terwijl hij zelf nooit meer zal kunnen ontkomen aan het hier beleefde.

Een informatiezuil in het enkele jaren geleden gebouwde documentatiecentrum verwoordt het contrast tussen het vreedzame en prachtige uitzicht over het Vogezenlandschap enerzijds en de beladen geschiedenis van het kamp anderzijds treffend:
Het is alsof de schilder hier twee verschillende schilderijen heeft gemaakt van hetzelfde landschap






Cellenblok





Bonjour mon frère…

Cruauté, barbarie, sadisme,
appelle ça comme tu voudras
On a vraiment peine à croire,
et pourtant c'est comme ça.
Tu ne me crois toujours pas,
mais regarde,
regarde autour de toi
Regarde-les tous,
les copains,
tous,
et puis regarde-moi,
Que suis-je?
Un paquet d'os,
un déchet humain,
un simple numéro
Ou tout cela à la fois,
c'est-à-dire
zéro, plus zéro, égal zéro
Gegroet mijn broeder…

Wreedheid, barbaarsheid, sadisme,
noem het zoals je wilt
Het is echt moeilijk te geloven,
en toch is het zo.
Je gelooft me nog steeds niet,
maar kijk,
kijk om je heen
Bekijk ze allemaal,
de vrienden,
allemaal,
en kijk dan naar mij.
Wat ben ik?
Een zak botten,
een menselijk wrak,
een eenvoudig getal
Of al dat tegelijk,
dat wil zeggen
nul, plus nul, gelijk nul


Eugène Marlot, gedeporteerde uit Natzweiler




Urnenruimte

Geen opmerkingen:

Een reactie posten