Takken hangen overdwars, klaver groeit in grote cirkels op de grond en aan weerszijden neemt mos langzaam bezit van de verhoging. Hier en daar een waarschijnlijk tijdens een najaarsstorm omgevallen boom, waarvan vele eveneens bedekt met een volgroen zacht laagje mos. De klimop die ooit langs de stammen slingerde kruipt sporadisch eerder over de grond dan omhoog. Zover het oog reikt is het groen.
Geopend op 1 november 1917, toen nog deel uitmakend van de Deutsche Reichsbahnen in Elzas-Lotharingen, liep hier de strategisch belangrijke spoorlijn van Merzig naar Bettelainville. Lang hebben de Duitsers er niet van kunnen profiteren. Op 11 november 1918 was de eerste wereldoorlog ten einde en na de vrede van Versailles in 1919 ging de spoorlijn officieel over in handen van de Franse Chemins de fer d`Alsace et de Lorraine
Omdat de lijn van strategisch belang was, is er nergens een gelijkvloerse kruising gebouwd, maar loopt het spoor overal door een ongeveer 20 meter diepe gleuf die in het landschap uitgegraven werd. Tussen de twee wereldoorlogen liepen er gemiddeld zo’n drie vaste passagiersverbindingen per dag in beide richtingen. Maar wat minder opviel in die gleuf in het landschap was dat het leger er ook grondstoffen en materieel vervoerde richting grens. En dat waren heel wat meer dan drie treinen per dag.
In 1870 was Elzas-Lotharingen door een Duitse verrassingsaanval al eens in handen van de vijand gevallen en dat mocht niet nog eens gebeuren. Dus moest er een verdedigingsgordel aan de grens gebouwd worden: de Maginotlinie, een gordel van ruim honderd forten en nog eens vier keer zoveel kazematten, startend bij de Belgische grens bij de Noordzee, eindigend bij de Italiaanse grens aan Middelandse Zee. Sommige forten bestonden al sinds de eerste wereldoorlog, maar de meesten moesten nieuw gebouwd worden. Daar heb je mankracht en bouwmateriaal voor nodig. Véél mankracht. En nog véél meer bouwmaterialen. En wat kun je beter gebruiken dan een in het landschap verborgen spoorlijn om je manschappen, cement en ijzer ongezien richting de grens te vervoeren. De Maginotlinie werd een kostbaar grapje. 2,9 Miljard Francs, anno 2010 ongeveer 1,5 Miljard euro, voor die tijd een abnormaal hoog bedrag en zeker een flinke aderlating voor een land dat toch al in een financiële crisis verkeerde.
Maginotlinie of niet, de Duitsers verrasten de Fransen in 1940 opnieuw. Via de Belgische Ardennen vielen ze Frankrijk binnen op de plek waar de Fransen hen het minste verwachten en de linie het zwakste was.
Veel Franse bunkers en forten bleven onbeschadigd en werden in de vijf volgende bezettingsjaren door de Duitsers gebruikt als fabriek maar de in het landschap verborgen spoorlijn kon slechts gedeeltelijk gebruikt worden doordat diverse belangrijke bruggen in 1940 de lucht in geblazen waren. Na gedeeltelijk herstel werd er kalksteen die in Franse groeves gewonnen werd per spoor naar de Duitse industriegebieden vervoerd, maar kort voor het eind van de oorlog kwam opnieuw een eind aan het treinverkeer doordat terugtrekkende Duitse troepen een zevental belangrijke spoorbruggen wederom de lucht in joegen.
Nadat Elzas-Lotharingen na de oorlog weer Frans werd en de spoorlijn in samenwerking met het Amerikaanse leger grotendeels hersteld was, liepen er nog enkele jaren passagierstreinen over het traject, totdat in de jaren 50 het verkeer langzaam tot stilstand kwam en de aan de rails grenzende terreinen aan gemeentes en particulieren werd verkocht. In 1967 werden dan de laatste rails verwijderd en in hoogovens omgesmolten tot herbruikbaar staal.
Wat overbleef was een lege diepe geul in het landschap die langzaam groener en groener wordt. En hier of daar een verlaten tunnel. Wachtend op een trein die nooit meer zal komen.
Even verderop integreren de bemoste betonnen ouvrages van de Maginotlinie traag met de natuur. Binnen in de trappenhuizen klatert het water onophoudelijk neer. Kalkwater en roest worden één met een geschiedenis die langzaam verdwijnt.
De oorlog is voorbij …
Geen opmerkingen:
Een reactie posten