maandag 31 mei 2010

Plant eens een boompje

In veel volksculturen en mythologische verhalen speelt de boom een belangrijke rol.
Zo is het in Zwitserland een oud volksgebruik om bij de geboorte van een kind een boom te planten; bij de geboorte van een zoon werd dat een appelboom, in geval van een dochter plantte men een perenboom. Er werd aan bomen zelfs een voorspellende kracht toegekend. Als iemand op een verre reis ging, werd een boom geplant die aantoonde hoe het die reiziger verging. Groeide de boom voorspoedig, dan verging het de reiziger ook zo. Ging de boom dood, dan was dat een teken dat hetzelfde noodlot bij de reiziger ook snel zou toeslaan.
Ook op het kerkhof vindt men het boommotief regelmatig op grafstenen terug, bijvoorbeeld het beeld van een door de bliksem getroffen eik als symbool voor een man die onverwachts overleden is.
Een speciale plaats in de volkscultuur neemt de Lindeboom in.
De Linde geldt in het algemeen als de boom van Freya, de Germaanse godin van de liefde en het huwelijk. Veel dorpen in Midden-Europa hadden vroeger hun dorpslinde op een centrale plek; trefpunt om nieuws uit te wisselen maar ook om bruidskeuzes te maken (denk b.v. aan het gelijknamige sprookje van de gebroeders Grimm). Ieder jaar begin mei werd er een dansfeest onder de boom gehouden en ook nu nog vindt men in Duitsland talloze zogenaamde Tanzlinden aan, die met respect behandeld en in stand gehouden worden.
Ook werd onder de dorpsboom recht gesproken in Germaanse tijden. De zogenaamde ding-bijeenkomsten (waar de uitdrukking „in het geding brengen“ nog vanaf stamt) zorgden ervoor dat talloze lindes de naam gerechtsboom of gerechtslinde verkregen.
Had men oorlog gevoerd en trad daarna weer een periode van vrede in, dan werd om dat te vieren een vredesboom geplant. Zo is er bij onze oosterburen verhoudingsgewijs een zeer groot aantal linden te vinden uit 1871, herinnerend aan de vrede na de Duits-Franse oorlog van 1870-1871.

Of Peter Kremers van de Wolfhager molen te Karken (D) dat allemaal geweten heeft is niet bekend. Feit is wel dat toen de molenaar op 8 februari 1895 eindelijk vader werd van een zoon (Otto), hij zo blij was dat het stamhouderschap van de familie gegarandeerd werd, dat hij diezelfde dag nog samen met de burgemeester van het dorp een linde plantte op een honderdtal meter afstand van zijn watermolen.
De boom heeft Otto geen windeieren gelegd, hij studeerde, promoveerde en was als jurist werkzaam. Uiteindelijk stierf hij op bijna 82-jarige leeftijd eind januari 1977 in Aken.
De molen draait inmiddels niet meer bij gebrek aan water.
Toen bij een bombardement aan het eind van de tweede wereldoorlog enkele kilometers verderop een panzergracht tot ontploffing bracht werd de loop van de beek die de molen bediende veranderd en kwam de watermolen droog te staan.
Otto’s boom verging het een stuk beter, inmiddels ruim 115 jaar oud staat hij nog steeds statig in het veld, vlakbij de Nederlandse grens, te pronken met zijn groene bladerdek.
Op het begeleidend monumentje aan de voet van de boom valt een belangrijk feit te lezen dat men in de annalen heeft teruggevonden: toen de boom geplant werd op 8 februari 1895 was het exact 12 graden Celsius…

Otto's geboorteboom
Drooggevallen beekbedding in het landschap

Geen opmerkingen:

Een reactie posten